ปัจจัยความสำเร็จในการจัดบริการของห้องสมุดมหาวิทยาลัยในประเทศไทย *
Key Success Factors of Service Provision of Thai University Libraries *
Abstract
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยความสำเร็จในการจัดบริการของห้องสมุดมหาวิทยาลัยในประเทศไทย ใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยกำหนดกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง โดยเลือกห้องสมุดมหาวิทยาลัยที่เป็นตัวแทนของภูมิภาค ต่าง ๆ ของไทย จำนวน 5 แห่ง ผู้ให้ข้อมูลประกอบด้วยกลุ่มผู้ให้บริการ 3 กลุ่มคือ ผู้บริหารห้องสมุดจำนวน 5 คน บรรณารักษ์หัวหน้างานบริการจำนวน 5 คน และนักวิชาชีพสารสนเทศด้านบริการจำนวน 10 คน เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์โดยใช้แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้างจำนวน 3 ชุด และศึกษาข้อมูลจากเอกสารการดำเนินงาน และข้อมูลบนเว็บไซต์ห้องสมุดมหาวิทยาลัย วิเคราะห์ข้อมูลโดยการตีความ วิเคราะห์เนื้อหา สรุปประเด็นขอบข่ายของเนื้อหา และนำเสนอข้อมูลโดยการพรรณนาวิเคราะห์ ผลการศึกษาปัจจัยความสำเร็จในการจัดบริการตามแนวคิด 7S’s McKinsey และการผสานแนวคิดการบริการที่เป็นเลิศ ตามความเห็นของกลุ่มผู้ให้บริการทั้ง 3 กลุ่มข้างต้น พบว่ามีการจัดอันดับอย่างกระจัดกระกระจาย ผู้วิจัยจึงได้นำความเห็นในการจัดอันดับของแต่ละคนมาจัดกลุ่มและวิเคราะห์ข้อมูล เพื่อให้เห็นภาพรวมในการจัดอันดับทั้งหมดได้อย่างชัดเจน สามารถเรียงตามลำดับปัจจัยความสำเร็จในการจัดบริการตามความเห็นของกลุ่มผู้ให้บริการได้ดังนี้ 1) ปัจจัยด้านสมาชิกหรือบุคลากร 2) ปัจจัยด้านกลยุทธ์ของงานบริการ 3) ปัจจัยด้านระบบการดำเนินงานของงานบริการ 4) ปัจจัยด้านค่านิยมและวัฒนธรรม 5) ปัจจัยด้านความรู้ ความสามารถ ของงานบริการ 6) ปัจจัยด้านลักษณะแบบแผนหรือพฤติกรรมในการบริหารงานของผู้บริหารระดับสูง 7) ปัจจัยด้านเทคโนโลยีที่สนับสนุน และ 8) ปัจจัยด้านโครงสร้างงานบริการ
References
Apiwathnasorn, R., Srisuwatcharee, S., Piphek, N., Bucha, S., Somprajob, P., Thitipoomdeja, T., et al. (2013). Information and academic report writing (3rd ed.). Bangkok: Triple Education. (In Thai).
Khampol, R. (2015). User education service of John F. Kennedy Library. PULINET Journal, 2(3), 109-115. (In Thai).
Khan, S. A., & Bhatti, R. (2017). Technological advances in libraries and possibilities of Ubiquitous Library Services: An analysis. Pakistan Library & Information Science Journal, 48(3), 2-8.
King Mongkut’s University of Technology North Bangkok, Educational Quality Assurance Center. (2004). Khunnalaksana khong patchai haeng khwamsamret lae KPI nai kan borihan mung phon samrit. Retrieved September 15, 2016, from http://www.qa.kmutnb.ac.th/qa_news/2547/QANEWS71_ 25470501.pdf. (In Thai).
Lagzian, F., Abrizah, A., & Wee, M. C. (2013). An identification of a model for digital library critical success factors. The Electronic Library, 31(1), 5-23.
Leenaraj, B., & Tuamsuk, K. (2012). Current situation and problems of research support services management in Thai research university libraries. Journal of Information Science, 30(3), 1-28. (In Thai).
Lertratanakehakarn, P., Wipawin, N., Sarawanawong, J., & Nilawannapha, R. (2016). Factors affecting the success of palm-leaf manuscript management in Thailand. T.L.A. Bulletin (Thai Library Association), 60(1), 22-31. (In Thai).
Meksawat, P. (2008). Anakhot khong hongsamut wichakan: Cha pen baep “sun ruam” rue “sangkhom” di? San Manutsat, 4(1), 54. (In Thai).
Nokkaew, J., Wipawin, N., & Vongprasert, C. (2012). The service culture framework of the Academic libraries. Information, 19(2), 1-19. (In Thai).
Pathomsirikul, Y. (2011). Baepchamlong patchai khwamsamret kan chatkan thurakit borikan sukkhaphap khong rongphayaban ekkachon nai prathet Thai. Journal of Business Administration, 34(130), 14-35. (In Thai).
Pipatphokakul, P. (2006). Theknik kan sang rabop borikan hai pen loet. Bangkok: SE Education. (In Thai).
Promboonruang, S. (2014). Virtual library development using Google API. PULINET Journal, 1(1), 76-81. (In Thai).
Quacquarelli Symonds. (2020). QS World University Rankings. Retrieved October 10, 2020, from https://www.topuniversities.com/university-rankings/world-university-rankings/2020.
Saenwa, S. (2012). Roles and competencies of librarians in academic libraries. Bangkok: Srinakharinwirot University. (In Thai).
Saenwa, S., Butdisuwan, S., Bunyakanchana, C., & Srisa-Ard, S. (2009). Features and development factors of the academic library as a quality organization. T.L.A. Research Journal, 2(2), 1-15. (In Thai).
Sae-Ung, S. (2017). The development of public university librarians’ competencies. RSU Library Journal, 32(2), 21-34. (In Thai).
Sookruay, T. (2015). Competencies for information professionals of research support services at Thai research university libraries [Master’s thesis in Information Studies]. Graduate School, Chiang Mai University, Chiang Mai. (In Thai).
Soommart, A., & Chumapai, N. (2016). Konlayut kan mi suanruam khong bukhlakon phuea kan borihan lukkha samphan. PULINET Journal, 3(1), 44-51. (In Thai).
Suan Dusit University, Office of Academic Resources and Information Technology. (2019). Prakat thabuang mahawitthayalai rueang mattrathan hongsamut sathabanudomsueksa B.E. 2544. Retrieved October 19, 2019, from https://arit.dusit.ac.th/2019/law.html (In Thai).
Tan, W. G., Cater-Steel, A., & Toleman, M. (2009). Implementing it service management: A case study focussing on critical success factors. Journal of Computer Information Systems, 50(2), 1-12.
Tanapollerd, S. (2008). The model that enhances successful services of Education Information Resource Center, Faculty of education, Chulalongkorn University. Bangkok: Faculty of Education, Chulalongkorn University. (In Thai).
Vadhanasindhu, P., & Decharin, P. (1999). Strategic management and business policy (4th ed.). Bangkok: Chulalongkorn University Printing House. (In Thai).
