สภาพและปัญหาการจัดการสารสนเทศผ้าย้อมครามของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนผ้าย้อมคราม

Conditions and Problems in Information Management of The Indigo Fabric Community Enterprise Group

บทคัดย่อ

          วัตถุประสงค์ของการวิจัยนี้ เพื่อศึกษาสภาพและปัญหาการจัดการสารสนเทศผ้าย้อมครามของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนผ้าย้อมคราม การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ กลุ่มตัวอย่างเป็นหัวหน้ากลุ่มและสมาชิกกลุ่มวิสาหกิจชุมชน ผ้าย้อมครามในประเทศไทย จำนวน 15 กลุ่มๆ ละ 2 คน รวม จำนวน 30 คน คัดเลือกแบบเจาะจงจากกลุ่มวิสาหกิจชุมชนผ้าย้อมครามในประเทศไทยที่ได้รับการรับรองคุณภาพสินค้าผ้าย้อมคราม 5 ดาว (OTOP) จากกรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทยและจดทะเบียนวิสาหกิจชุมชนกับกรมส่งเสริมการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ระหว่างปี พ.ศ. 2559-2560 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบบันทึกข้อมูลและแบบสัมภาษณ์เชิงลึกแบบกึ่งมีโครงสร้าง การวิเคราะห์ข้อมูลใช้วิธีการวิเคราะห์เนื้อหาแบบอุปนัย
          ผลการวิจัยพบว่า 1) สภาพการจัดการสารสนเทศผ้าย้อมครามของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนในประเทศไทย จำแนกเป็น 2 ด้าน คือ (1) ด้านนโยบายการจัดกาสารสนเทศ พบว่าส่วนใหญ่ขาดนโยบายการจัดการสารสนเทศแต่เป็นนโยบายในการกำหนดประเภทผลิตภัณฑ์ผ้าย้อมคราม รองลงมาคือนโยบายด้านช่องทางการจัดจำหน่าย และ (2) ด้านกระบวนการจัดการสารสนเทศส่วนใหญ่มีการจัดหาสารสนเทศเกี่ยวกับกระบวนการผลิตผ้าย้อมคราม รองลงมาคือการพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ โดยส่วนใหญ่จัดเก็บและรวบรวมข้อมูลในรูปแบบหนังสือ แผ่นพับ สมุดบันทึก และรูปภาพ รองลงมาเป็นสารสนเทศอิเล็กทรอนิกส์ในรูปแบบเว็บไซต์ เฟซบุ๊ก วีดิทัศน์และ แผ่นซีดี ถ่ายทอดความรู้และเผยแพร่วิธีผลิตผ้าย้อมครามโดยวิธีมุขปาฐะ และประชาสัมพันธ์ผ่านสื่ออิเล็กทรอนิกส์ ได้แก่ เว็บไซต์ รายการโทรทัศน์ 2) ปัญหาการจัดการสารสนเทศผ้าย้อมครามของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนในประเทศไทย จำแนกเป็น 2 ด้านคือ (1) ด้านนโยบาย ส่วนใหญ่มีนโยบายแต่ไม่ได้มีการบันทึกนโยบายไว้เป็นลายลักษณ์อักษรไม่มีหน่วยงานที่รับผิดชอบโดยตรงและขาดความชัดเจน และ (2) ด้านกระบวนการจัดการสารสนเทศส่วนใหญ่เป็นปัญหาการจัดเก็บและและรวบรวมข้อมูลด้านการออกแบบลายผ้าและผลิตภัณฑ์ที่ตรงกับความต้องการของตลาดและความสม่ำเสมอในการย้อมสีผ้าย้อมคราม รองลงมาคือปัญหาการถ่ายทอดความรู้อย่างเป็นระบบ