พฤติกรรมการใช้และการเข้าถึงวรรณกรรมสีเทาในห้องสมุดมหาวิทยาลัยของรัฐ: Usage and Access Behavior of Grey Literature in Academic Libraries

Usage and Access Behavior of Grey Literature in Academic Libraries

Abstract

          การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาพฤติกรรมการใช้และการเข้าถึงวรรณกรรมสีเทาของผู้ใช้ในห้องสมุดมหาวิทยาลัยของรัฐ โดยใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้างจากผู้ให้ข้อมูลจำนวน 35 คน ประกอบด้วยผู้ใช้วรรณกรรมสีเทาในห้องสมุดมหาวิทยาลัยของรัฐ ได้แก่อาจารย์ นักวิจัย นักวิชาการ และนักศึกษาระดับบัณฑิตศึกษา ซึ่งเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบบอกต่อ ใช้วิธีวิเคราะห์เนื้อหาข้อมูลและการบรรยายเชิงคุณภาพ ผลการวิจัย พบว่าผู้ใช้วรรณกรรมสีเทาประกอบด้วยกลุ่มอาจารย์ นักวิจัย นักวิชาการและนักศึกษาระดับบัณฑิตศึกษา ปฏิบัติงานใน 3 ด้าน คือ ด้านวิชาการ ด้านสนับสนุนวิชาการ และด้านผู้เรียน พฤติกรรมการใช้และเข้าถึงวรรณกรรมสีเทาในห้องสมุดมหาวิทยาลัยของรัฐ ประกอบด้วย 1) วัตถุประสงค์ในการใช้แตกต่างกันตามบทบาทหน้าที่ 2) ประเภทของวรรณกรรมสีเทาที่ใช้มี 3 ประเภท คือ ประเภทสิ่งพิมพ์ ไม่ตีพิมพ์และอิเล็กทรอนิกส์ 3) แหล่งที่เกิด ผลิต และ/หรือ แหล่งที่รวบรวมวรรณกรรมสีเทาที่ใช้ พบว่า มี 3 แหล่ง คือ แหล่งสารสนเทศที่เป็นบุคคล แหล่งสารสนเทศที่เป็นสถาบัน และแหล่งสารสนเทศจากอินเทอร์เน็ต 4) การสืบค้นและเข้าถึงวรรณกรรมสีเทา ผู้ใช้จะสืบค้นด้วยตนเองจากอินเทอร์เน็ต โดยใช้เครื่องมือสืบค้น คือ Google มากที่สุด 5) ปัญหาในการสืบค้นและเข้าถึงวรรณกรรมสีเทาคือ 5.1) ผู้ใช้ไม่ทราบแหล่งที่มาของวรรณกรรมสีเทา 5.2) ผู้ใช้ไม่ทราบแหล่งที่ให้บริการวรรณกรรมสีเทา และ 6) ความคาดหวังของผู้ใช้ต่อวรรณกรรมสีเทา ได้แก่ 6.1) ความคาดหวังของผู้ใช้ต่อความรู้ที่ได้จากการสืบค้นวรรณกรรมสีเทา คือ ผู้ใช้คาดหวังต่อการเข้าถึงเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับเรื่องที่ทำวิจัย และ 6.2)
ความคาดหวังต่อคอลเล็กชั่นวรรณกรรมสีเทา คือ ให้จัดทำเป็นดิจิทัลคอลเล็กชั่นเฉพาะวรรณกรรมสีเทา